Το 1957-58 η Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου μεταφέρθηκε για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες φοίτησης σε κτήρια με συγκεκριμένες αρχιτεκτονικές προδιαγραφές στη Λεωφόρο Α. Παπανδρέου (πρώην Ακαδημίας).
Μετά την ίδρυση των Παιδαγωγικών Τμημάτων (1984) η Παιδαγωγική Ακαδημία τερμάτισε τη λειτουργία της, προσφέροντάς μας πολύτιμα ιστορικά τεκμήρια για την εκπαίδευση των δασκάλων και διδασκαλισσών.
Η εκπαίδευση των δασκάλων στις Παιδαγωγικές Ακαδημίες εδραζόταν στο
εθνοκεντρικό παράδειγμα και αποσκοπούσε στην καλλιέργεια της εθνικής
ιδεολογίας και την ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης. Οι εθνικές επέτειοι
αξιοποιήθηκαν για την τόνωση του πατριωτικού συναισθήματος στο όνομα της
ενότητας του έθνους. Σε αυτό το πνεύμα κινούνταν και η επίσημη εκπαιδευτική
πολιτική, όπως προκύπτει από το παρακάτω απόσπασμα από Πρακτικό Συλλόγου
Διδασκόντων (1950-51), αναφορικά με την υπ. αρ. Ε.Π.3092/23-10-1950 εγκύκλιον
του Υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας «Περί πολιτικής
επιστρατεύσεως»: «Εγένετο ευρεία συζήτησις επ’ αυτής μετά την σχετικήν
εισήγησιν του Διευθυντού της Π.Α. και αποφασίσθη υπό των διδασκόντων να
καταβληθή πάσα προσπάθεια προς συμμόρφωσιν προς το πνεύμα της εγκυκλίου
ταύτης και την εν γένει καλλιέργειαν του εθνικού συναισθήματος των σπουδαστών
και της αμερίστου αγάπης και αφοσιώσεως εις την πατρίδαν και το έθνος.»
«Ο Σύλλογος λαβών υπόψη την εισήγησην του κ. Διευθυντού, ακούσας δε και τον
κατηγορούμενον σπουδαστήν εκφράσαντα την μεταμέλειάν του, ομοφώνως
αποφασίζει: Επιβάλλει λίαν επιεικώς εις τον Α/ετή σπουδαστήν την ποινήν της
8/ημέρου αποβολής εκ των μαθημάτων από 5 η Μαρτίου 1963 και μειώνει την
διαγωγήν του εις κοσμίαν δια σοβαρόν παράπτωμα εις βάρος διδάσκοντος
καθηγητού.»
Στο πλαίσιο ωστόσο της λειτουργίας των Παιδαγωγικών Ακαδημιών προβλεπόταν
και η επίδοση επαίνων στους σπουδαστές, «επιτελέσαντες εξαιρέτους πράξεις ή
επιδείξαντες εν γένει λίαν επωφελή σπουδαστικήν και κοινωνικήν δράσιν»
(Βασιλικόν Διάταγμα, 923/1966, άρθρο 24).
Οι σπουδαστές της Παιδαγωγικής Ακαδημίας ακολουθούσαν ένα αυστηρό και
ασφυκτικό χρονικά πρόγραμμα σπουδών στο πνεύμα μιας κανονιστικής
παιδαγωγικής με έμφαση στο δασκαλοκεντρισμό και το συμπεριφορισμό.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα οδηγούσε εκ των πραγμάτων σε μια σχολειοποίηση των
Παιδαγωγικών Ακαδημιών και τις καθιστούσε «τύποις» ανώτατα ιδρύματα. Το
γενικότερο πλαίσιο λειτουργίας τους, το Αναλυτικό Πρόγραμμα και η ημερήσια
υποχρεωτική φοίτηση επιβεβαιώνουν ότι αποτέλεσαν για πολλά χρόνια μια «διετή
προέκταση του Γυμνασίου».
Ενδεικτικό είναι το απόσπασμα από πρακτικό του συλλόγου διδασκόντων το 1971,
που αναφέρεται στο ζήτημα των απουσιών, και αποκλείει τη συμμετοχή στις
εξετάσεις σπουδαστών λόγω απουσιών.
Το παιδαγωγικό κλίμα αντανακλούσε επίσης τις ιεραρχικές σχέσεις εξουσίας. Σε
έκθεση λειτουργίας της Ακαδημίας του 1964-65 αναφέρεται: «Η προσήλωση προς
τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, η συναίσθηση του καθήκοντος, η αγάπη, η πειθαρχία,
ο σεβασμός τους διδάσκοντες είναι τα γνωρίσματα της διαγωγής των σπουδαστών».
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε, ωστόσο, ότι υπήρξαν επιστημονικά πεδία που η
Παιδαγωγική Ακαδημία συνέβαλε στην ανάπτυξή τους. Για παράδειγμα μέσα από
τις εργασίες λαογραφίας διασώθηκε πλούσιο λαογραφικό υλικό από την παράδοση.
Σε κάποια πεδία επίσης του προγράμματος μαθημάτων, αλλά και σε πρακτικό
επίπεδο, διακρίνουμε στοιχεία από το σχολείο εργασίας.
Η ολοκλήρωση των σπουδών σηματοδοτούσε τη δικαίωση της προσπάθειας των
σπουδαστών, αλλά και τις θυσίες της οικογένειας, καθώς μέσα από το πολυπόθητο
πτυχίο άνοιγε ο δρόμος προς την επαγγελματική αποκατάσταση και την κοινωνική
καταξίωση. Η τελετή αποφοίτησης αποτελούσε ένα σημαντικό γεγονός τόσο για την
Ακαδημία όσο και για τους απόφοιτους.
Σήμερα στις αίθουσες της Παιδαγωγικής Ακαδημίας μορφώνονται τα παιδιά του 53ου και 54ου δημοτικού σχολείου Ηρακλείου.
